Łagodne zimy powodują korzystne warunki do rozwoju kleszczy, co skutkuje ich wiosennym wysypem obserwowanym obecnie na  terenie niemal całej Polski. Warto wiedzieć, jak należy postępować, aby ukąszenia uniknąć, a  jeśli już do  niego dojdzie –  jak minimalizować skutki kontaktu z  tym niepozornym pajęczakiem.

Powszechnie uważa się, że  kleszcze mogą występować jedynie na  drzewach, w  lesie i  to  tam niebezpieczeństwo kontaktu z  nimi jest największe. Tymczasem spotkać je można na  łąkach, nad  rzekami i  jeziorami, w  zaroślach, a  nawet na  miejskich trawnikach. Ich największa aktywność, a  zarazem największe ryzyko bycia przez kleszcza ukąszonym, przypada na  okres wiosenno-letni. Aby uchronić się przed  skutkami ukąszenia, należy po powrocie do  domu dokładnie sprawdzić, czy na  ciele nie ma nieproszonego gościa. Jest to  bardzo ważne, ponieważ ślina kleszcza zawiera substancje znieczulające, co utrudnia odnalezienie miejsca ukąszenia.

Jeśli doszło do  ukąszenia, kleszcza należy jak najszybciej usunąć, najlepiej przy pomocy specjalnej pompki próżniowej lub wyciągnąć pęsetą -  nie należy jednak próbować go wykręcać. Jeżeli kleszcz tkwi zbyt głęboko w  ciele, powinno się niezwłocznie udać do  lekarza. Usunięcie kleszcza w  pierwszej dobie po  ukąszeniu wielokrotnie zmniejsza prawdopodobieństwo zarażenia. Po upływie kilku lub kilkunastu godzin kleszcz zaczyna odżywiać się krwią żywiciela i  wtedy może zarazić przenoszonymi przez siebie chorobami.

Okres inkubacji chorób wywoływanych przez kleszcze trwa od  2  do  32 dni. Gdy zatem doszło do  zakażenia przez kleszcza, w  miejscu ukąszenia na  skórze pojawia się charakterystyczny rumień o  średnicy od  1  cm do  1, 5 cm, który  w  długim okresie czasu powiększa się do  kilku centymetrów, po  czym blednie od  środka i  zanika. W  diagnostyce wystąpiły również przypadki, gdy  rumień nie wystąpił, a  kleszcz został niezauważony. Należy pamiętać, że  borelioza wywołuje czasami objawy podobne do  grypy, np. stan podgorączkowy, bóle mięśniowo-stawowe, bóle głowy, osłabienie, nudności. Jeśli po  ukąszeniu przez kleszcza wystąpią takie niepokojące objawy, bezwzględnie trzeba zgłosić się do  lekarza w  celu wykluczenia boreliozy bądź poddania się leczeniu w  razie potwierdzenia choroby. Nieleczona borelioza może prowadzić do  uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i  układu sercowo-naczyniowego.

Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi, należy:

· nosić szczelne obuwie i ubranie, zakrywające większość ciała,
· stosować środki odstraszające kleszcze,
· trzymać się z dala od miejsc, w których kleszcze zazwyczaj przebywają, takich jak wysokie trawy i tereny gęsto zakrzewione,
· po każdym pobycie w plenerze starannie obejrzeć swoje ciało - skórę głowy, uszy, szyję, a szczególnie miejsca w zagięciach rąk, kolan, pachwin itp.

Obecnie na  rynku dostępna jest szczepionka przeciwko zakażeniu kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM) -  warto się z  niej skorzystać. Nie istnieje jednak szczepienie chroniące przed  zachorowaniem na  boreliozę.