"Życie spokojnego, niewielkiego nadgranicznego miasteczka Deutsch Eylau zostało zakłócone w roku 1872.

Co takiego się wydarzyło? Do dzisiejszej Iławy dotarła budowa linii kolejowej łączącej Toruń z miejscowością Insterburg (po polsku: Wystuć, dzisiejszy Czerniachowsk na terenie Obwodu Kaliningradzkiego). Początkowo, niewielki dworzec kolejowy wystarczał do obsługi małej ilości pasażerów. Stacja była oddalona o około 2,5 km od centrum miasta. W roku 1876, po otwarciu nowej linii kolejowej stanowiącej część połączenia Gdańsk-Warszawa, rola Iławy znacząco wzrosła, a stacja stała się węzłowa. Zaczęto nazywać ją Iława Wschodnia. Uruchomiona w roku 1902 kolejna linia Iława-Brodnica/Strasburg/ wymusiła rozbudowę dworca kolejowego. Autorem projektu niezwykle okazałego dworca kolejowego w Iławie był Paul Thoemer, niezwykle wówczas znany i ceniony architekt. Dworzec powstał w roku 1905. Jako głównego budulca użyto bardzo popularnej w tamtych czasach cegły oblicowanej warstwą półklinkieru.

Osobną i niezwykle ciekawą historią są dzieje remontu iławskiego dworca, który, rozpoczęty w roku 2010, przyniósł nieoczekiwane odkrycie. W czasie prac remontowych znaleziono cokół z płytek ceramicznych wykonany przez meklemburską fabrykę Boizenburger Wandplattenfabrik Hansa Duensinga. Okazało się, że fabryka ta istnieje i działa do dnia dzisiejszego, postanowiono więc, że…

O reszcie tej historii i innych ciekawostkach związanych z dziejami iławskiego kolejnictwa opowiem w czasie trzech wycieczek "Szlakiem kolejnictwa" w dniach 27, 30 i 31 sierpnia, na które serdecznie Państwa zapraszam."

Dariusz Paczkowski