W ramach przedsięwzięcia odbyła się konferencja pod takim samym tytułem, zorganizowana 16 listopada w Porcie Iława przez Stowarzyszenie Iławska Straż Rybacka przy wsparciu finansowym Zarządu Powiatu Iławskiego. Złożyły się na nią dwa panele tematyczne. Najpierw przedstawiciele lokalnych samorządów oraz organizacji pozarządowych, a także zainteresowani mieszkańcy wysłuchali prezentacji Rafała Wisińskiego- dyrektora Związku Gmin Jeziorak pod hasłem "Woda i lasy".

SKĄD JESTEŚ? ZNAD JEZIORAKA

Wspomniana prezentacja była m.in. odpowiedzią na pytanie o wagę i rolę Jezioraka dla powiatu iławskiego i jego mieszkańców.

- Jezioro Jeziorak, najdłuższe jezioro w Polsce, najważniejszy akwen Pojezierza Iławskiego i podstawa rozwoju turystyki na terenie powiatu iławskiego. Jezioro to definiuje nas, mieszkańców Iławy, Makowa, czy Siemian. Gdy mówimy komuś, kto nie wie, gdzie leży Iława, najczęściej mówimy „nad Jeziorakiem, najdłuższym jeziorem w Polsce”. To jest nasz znak rozpoznawczy - podkreślano podczas konferencji.

W kontekście szansy, jaką jest dla mieszkańców właściwe zagospodarowanie wód, niepokojący jest duży spadek nakładów na ochronę środowiska i gospodarkę wodną w naszym regionie. Nakłady te, w przeliczeniu na głowę mieszkańca województwa warmińsko-mazurskiego, od 2014-2015 do 2017 roku spadły odpowiednio ze 180 zł do 59 zł (na ochronę środowiska) i z 65 zł do 18 zł (na gospodarkę wodną). Tak wynika z raportu WIOŚ w Olsztynie, przywołanego podczas konferencji. 

Jest też dostępna statystyka lokalna, dotycząca powiatu iławskiego. Tutaj nakłady są wyższe niż wojewódzka średnia, odpowiednio 194 zł i 37 zł, co świadczy o zaangażowaniu w kwestie ochrony środowiska.

Podczas konferencji pozytywnie oceniono też system odbioru nieczystości stałych i płynnych, prowadzony od 10 lat przez Związek Gmin Jeziorak.

- W kwietniu przed rozpoczęciem sezonu pracownicy ZGJ opływają wszystkie lokalizacje, ustawiają kosze na śmieci, toalety przenośne i pomosty pływające. Przy ponad 20 pomostach  jednorazowo miejsce do cumowania znajduje około 300 jachtów. Po rozstawieniu całej infrastruktury systemu odbioru nieczystości, pracownicy jednostki asenizacyjnej codziennie od poniedziałku do piątku opływają wszystkie lokalizacje i zbierają nieczystości oraz wypompowują fekalia z toalet - opisują system organizatorzy konferencji, podkreślając, że to zdaje egzamin, ale nie rozwiązuje problemu całkowicie. - Instytucjonalne rozwiązanie problemu skazane jest zawsze jedynie na częściowe powodzenie. W każdym działaniu konieczny jest świadomy, wrażliwy na środowisko partner społeczny, ostateczny użytkownik jeziora. Żadna instytucja nie powstrzyma na tak dużym akwenie bezpośredniego zrzutu ścieków z toalet zamontowanych na jachtach i motorówkach. Tak samo nie będzie w stanie uchronić drzew na wyspach, które rokrocznie są wycinane przez żeglarzy, chcących rozpalać ogniska. Podobnie ma się sprawa z połowem ryb i wieloma innymi działaniami prowadzącymi do wyeksploatowania jeziora. Ważne zatem jest, by wspólnie przestrzegać zasad i podejmować działania zmierzające do zachowania i ochrony naszego wspólnego dobra, jakim jest jezioro Jeziorak.

WSPÓLNYMI SIŁAMI PRZECIWKO SMOGOWI

"Czyste powietrze - czyste wody"- tak zatytułowany był drugi panel konferencji, a poprowadziła go Bogusława Bandelewska z Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta w Iławie. 

Najważniejszym z poruszonych w tej części spotkania tematów był smog, zjawisko, które powraca niczym bumerang w okresie jesiennym i zimowym.

- Niestety, aż 19 z 20 miast w Europie najbardziej skażonych rakotwórczym benzo(a)pirenem B(a)P mieści się w Polsce. Powietrze nad naszym krajem przez wiele dni jest zanieczyszczone - alarmują organizatorzy konferencji. 

Jak temu przeciwdziałać?

- W celu poprawy jakości powietrza należy zacząć od rozwiązań systemowych w stosunku do rodzaju i jakości paliw oraz kotłów; odpowiednie przepisy w tym zakresie zaczęły już obowiązywać. Ważnym elementem jest edukacja ekologiczna w zakresie stosowania paliw odpowiedniej jakości, a  także właściwego postępowania z odpadami, które powinny być selektywnie zbierane, a nie spalane w domowych paleniskach. Warto wiedzieć, że zanieczyszczenia z domowego komina opadają w promieniu 10-krotności jego wysokości, czyli na nasze domy i najbliższe otoczenie. Bardzo ważnym aspektem jest ponadto wsparcie finansowe mieszkańców w likwidacji kotłów i pieców węglowych oraz w dociepleniu budynków - czytamy w materiałach podsumowujących konferencję.

W tym ostatnim kontekście przypomniano o miejskim programie dotacji na wymianę kotłów na ekologiczne oraz o kompleksowym programie rządowym "Czyste Powietrze", obsługiwanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie.

- Czyste powietrze jest dobrem dostępnym dla nas wszystkich, każdy z  nas może zadbać o  poprawę jego jakości. Ważne jest, aby zrozumieć, że każda, nawet pojedyncza zmiana ma  znaczenie, ponieważ wspólnymi siłami możemy osiągnąć zmiany służące wszystkim - podsumowują organizatorzy.

O PRZYRODZIE Z MŁODYMI LUDŹMI

Na projekt "Środowisko-  to My" złożyła się konferencja, ale też spotkania z młodzieżą w szkołach.

- Zajęcia, przeprowadzone w szkołach średnich, miały za zadanie nie tylko kształtować w uczniach potrzebę dbania o środowisko, ale też zachęcać do czynnego działania, do podejmowania własnych inicjatyw oraz do poszerzania wiedzy o środowisku, przyrodzie i ich ochronie - podsumowuje Stowarzyszenie Społeczna Straż Rybacka. - W doborze metod edukacji ekologicznej były przestrzegane zasady, aby nie tylko przekazywać suche informacje, ale przede wszystkim kształtować sumienie i wrażliwość młodych ludzi na otaczające środowisko przyrodnicze.