Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej ma za zadanie identyfikować trudne diagnostycznie szczepy bakteryjne i grzyby pleśniowe. Próbki przesyłane są do laboratorium bakteriologicznego ze wszystkich instytucji z województwa, ale i z kraju, z laboratoriów szpitalnych, farmaceutycznych, z wyższych uczelni – badane są próby żywnościowe i środowiskowe. Identyfikowane są również szczepy grzybów pleśniowych  hodowanych w laboratorium badającym eksponaty muzealne ulegające biodegeneracji w obozie zagłady Auschwitz Birkenau w Oświęcimiu. 

Wojewódzkie laboratorium działa zgodnie z najlepszą praktyką laboratoryjną i korzysta w swojej pracy z certyfikowanych  materiałów  odniesienia, posiada dobrze zorganizowane zaplecze pożywkarskie z pełną kontrolą wyprodukowanych pożywek w oparciu o własny bank szczepów. 

Oddział Wirusologiczno-Serologiczny wykonuje badania w kierunku:
- HIV testami IV generacji wykrywającymi antygen p 24 i przeciwciała (metoda ta pozwala na wcześniejsze wykrycie zakażenia wirusem  HIV);
- grypy – wirusa grypy sezonowej, wirusa świńskiej grypy A/H1N1/v – metodą Real Time PCR;
- 16 wirusów oddechowych  u dzieci i osób dorosłych;
- boreliozy (Metoda Elisa i Western blot);
- mononukleozy zakaźnej – wykrywanie DNA wirusa metodą Real Time PCR;
- wirusowego zapalenia wątroby typu A, B i C;
- wirusowego zapalenia wątroby  typu B i C – wykrywanie tą samą metodą;
- cytomegalii – wykrywanie DNA;
- wirusa BKV;
- 36 alergenów z jednej próby;
- różyczki, cytomegalii, toksoplazmozy, krztuśca, brucelozy, mykoplazmozy, odry, ospy wietrznej, wirusa opryszczki - wykrywanie przeciwciał metodą immunoenzymatyczną;
- zakażeń przewodu pokarmowego wywołanych przez norowirusy, rotawirusy, adenowirusy. 

Wiarygodny partner w transplantologii

Laboratorium Badań Epidemiologiczno-Klinicznych (LBEK) rozwinęło diagnostykę o patogeny dróg płciowych w badaniach metodami biologii molekularnej w technice multipleks PCR. Z jednej próby laboratorium wykrywa siedem  najczęściej występujących patogenów. W 2018 roku kontynuowano współpracę z Oddziałem Transplantologii w Olsztynie w zakresie wirusologicznej diagnostyki molekularnej przeszczepów, wypracowując nowe standardy współpracy laboratorium medycznego z lekarzami. LBEK zostało uznane jako wiarygodny partner w diagnostyce pacjentów w transplantologii. 

Badania wykonywane są także w oddziale Bakteriologiczno-Parazytologicznym. Są to:
- posiew moczu, z materiału górnych i dolnych dróg oddechowych, wymazów z ran, ucha, worka spojówkowego, materiałów ropnych, krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego i innych płynów ustrojowych, plwociny;
- badania bakteriologiczne w kierunku Bordetella petrussis i Corynebacterium diphteriae;
- posiew kału i wymazów okołoodbytowych w kierunku pałeczek Salmonella, Shigella, Yersinia enterocolitica, Campylobacter, enterpopatogennych Escherichia coli, enterokrwotocznej Escherichia coli typ 0157, Escherichia coli z grupy enterokrwotocznych (STEC) serotyp STEC 0104;
- wykrywanie w kale antygenu Helicobacter pylori;
- oznaczenie lekowrażliwości wyhodowanych patogenów metodą dyfuzyjno-krążkową, komercyjną, najmniejszych stężeń hamujących  oraz wykrywanie niebezpiecznych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki;
- wykrywanie zakażeń przewodu pokarmowego spowodowanych toksynami A/B Clostridium difficile;
- oznaczenie antygenów Legionella pneumophila w moczu;
- wykrywanie i identyfikacja larw, jaj, cyst oraz trofozoitów pasożytów  w kale i wymazie okołoodbytowym, identyfikacja form dorosłych pasożytów jelitowych;
- badanie skuteczności sterylizacji i dezynfekcji powierzchni, badanie biologicznego zanieczyszczenia powietrza;
- wykrywanie grzybów pleśniowych i drożdżopodobnych w środowisku pracy i środowisku bytowania człowieka.

Laboratorium jest jedynym wykonującym takie badania w województwie warmińsko-mazurskim  i jako jedno z nielicznych w kraju posiada akredytację PCA na te badania! Systematycznie rośnie liczba zleceń na te badania, obejmując całą Polskę:
- posiewy wody użytkowej w kierunku pałeczek Legionella; 
- posiewy materiału środowiskowego i narkotyków  w kierunku Bacillus anthracis. 

Ważną informacją jest także fakt, że laboratorium rozpoczęło diagnostykę dermatofitów oraz nużeńca (Demodex) z materiałów klinicznych. Ciągle jednak brak środków finansowych na przygotowanie i wyposażenie pracowni dermatofitów. 

Ponadto laboratorium wykonuje analizy epidemiologiczne lekowrażliwości i mechanizmów oporności szczepów pochodzących ze środowiska pozaszpitalnego, w którym coraz częściej stwierdza się obecność bakterii wielolekoopornych. 

W 2018 roku w województwie warmińsko-mazurskim odnotowano znaczny wzrost przypadków zakażeń pałeczkami Klebsiella pneumoniae New Delhi (NDM). 

^{[NDM-1 to skrót od angielskiego „New Delhi metallo-beta-lactamase”, enzymu uodparniającego bakterie na wiele antybiotyków. NDM nie jest więc konkretną bakterią, tylko genem uodparniającym  bakterie na antybiotyki.]}

Bernadeta Hordejuk
E-mail: bernadeta.hordejuk@warmia.mazury.pl.
Zapraszamy także na profil facebookowy: https://www.facebook.com/bernadetahordejuk/.

Projekt „Przewodnicząca Sejmiku w Info” jest realizowany przez portal Info Iława we współpracy z Sejmikiem Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Jego celem jest przybliżenie Czytelnikom działalności samorządu naszego województwa.