Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna jest od początku epidemii koronawirusa na pierwszej linii frontu w walce z nim. Raporty dzienne, pomoc osobom w kwarantannie, udzielanie informacji, kierowanie do odpowiednich służb, wszelkie zalecenia, wytyczne – wszystkie te sprawy leżą w gestii Sanepidu. Jak pracuje Sanepid, z jakimi problemami się boryka? O te wszystkie sprawy spytaliśmy Jolantę Labiś, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Iławie (zwanego dalej PPIS), a równocześnie dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Iławie. 

^{[Od red.: Materiał został zredagowany 21 sierpnia 2020 r., sytuacja epidemiczna zmienia się dynamicznie].}

W powiecie iławskim było kilka ognisk koronawirusa, m.in. w gminie Lubawa i w gminie Susz. Na czym polegały działania PPIS w Iławie w tych konkretnych przypadkach i czy przebiegały sprawnie? 

Jolanta Labiś: Z ogniska lubawskiego odnotowano 33 zachorowania, z ogniska suskiego odnotowano natomiast 29 zachorowań. Działania PPIS w Iławie polegały na przeprowadzeniu dochodzenia epidemiologicznego, tj. na ustaleniu kontaktu osoby chorej z innymi osobami w miejscu pracy i w życiu pozazawodowym, w zależności od bliskości kontaktu objęcie tych osób nadzorem epidemiologicznym lub kwarantanną i prowadzonym w tym zakresie postępowaniem administracyjnym. W stosunku do osoby chorej – konsultacja z lekarzem chorób zakaźnych i postępowanie zgodnie z decyzją lekarza. W okresie zwiększonej liczby zachorowań pracownicy PSSE Iławie mają dużo pracy, dlatego okresowo wprowadzana jest zmianowość pracy (praca na dwie zmiany). W okresie stwierdzanych nowych zakażeń praca wykonywana przez pracowników jest również w ponadnormatywnym czasie pracy, a także w niedzielę i święta. Szczególnie obciążeni pracą są pracownicy Sekcji Epidemiologii, na których spada cały ciężar prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego. Nadmieniam, że w chwili obecnej większość pracowników Stacji pracuje na rzecz zachowania bezpieczeństwa epidemiologicznego powiatu w związku z ogłoszonym stanem epidemii na terenie naszego kraju i nie mogę pominąć wkładu pracy żadnego z zaangażowanych pracowników naszej Stacji. 

Czy z punktu widzenia sanitarnego sytuacja w tych miejscach jest opanowana? 

- Ognisko lubawskie zostało wygaszone w połowie maja, natomiast ognisko suskie nadal trwa, z tego ogniska na 21.08.2020 r. - 11 osób zakażonych przebywa w izolatorium. 

Jak przygotowujecie się Państwo do działania od 1 września, kiedy dzieci i młodzież wrócą do szkół, a najmłodsze dzieci do żłobków? Jakie są wytyczne i jak będzie sprawdzane przeprowadzanie w tych placówkach wszelkich procedur? 

- Zostały opracowane wytyczne przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministra Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego dla publicznych i niepublicznych szkół. W oparciu o opracowane wytyczne i zalecenia, dyrektor szkoły opracowuje wewnętrzny regulamin i procedury funkcjonowania szkoły w czasie epidemii, z uwzględnieniem specyfiki danej placówki, a także w oparciu o aktualne przepisy prawa. Natomiast PPIS w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego wdroży odpowiednie procedury postępowania i wydana zostanie opinia, co do możliwości dalszego funkcjonowania danej placówki i formy jej funkcjonowania. 

Czy w okresie wakacji praca Sanepidu jest wzmożona w związku z przemieszczaniem się osób z jednego kraju do drugiego, podobnie z regionami w Polsce? 

- W okresie wakacji odnotowano znaczny wzrost zakażeń w kraju, ma to również przełożenie na liczbę zakażeń w województwie warmińsko–mazurskim, i też w powiecie iławskim. Odnotowano zakażenia związane z wyjazdami uzdrowiskowymi, rehabilitacyjnymi, ale też pojedyncze zakażenia, co do których nie ustalono źródła zakażenia. Nie posiadamy potwierdzonego przypadku zakażenia z wyjazdu zagranicznego.  

W powiecie iławskim organizowane są wesela, imprezy publiczne. Proszę powiedzieć, jakie są zalecania, wytyczne? Czy zdarzyło się, że były one łamane i była konieczna interwencja służb sanitarnych i np. policji? 

- Liczba gości, zgodnie z aktualnymi przepisami to maksymalnie do 150 uczestników imprezy z wyłączeniem ich obsługi. Organizatorzy takich imprez muszą realizować wytyczne dotyczące organizacji imprez (w tym wesel i przyjęć), czy spotkań okolicznościowych w trakcie epidemii SARS-CoV-2 w Polsce (zalecenia dostępne na stronach internetowych PSSE, WSSE, GIS czy stronie Ministerstwa Zdrowia). 

Nie odnotowano łamania zasad organizowanych imprez (w tym wesel i przyjęć), natomiast odbieramy bardzo dużo zgłoszeń dotyczących nieprzestrzegania nakazu noszenia maseczek w sklepach, restauracjach, itp.  W związku z powyższym, zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego, PPIS w Iławie podejmuje działania kontrolne niżej wymienionych obiektów: 
- dyskoteki i kluby nocne, 
- obiekty sportowe i rekreacyjne, 
- salony fryzjerskie, kosmetyczne, 
- sklepy spożywcze, w tym wielkopowierzchniowe, 
- teatry, kina (imprezy wewnątrz budynków), 
- zakłady pracy, 
- zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego, 
- hotele, 
- stacje paliw, 
- apteki, 
- punkty sprzedaży lodów/ soków/cukiernie, 
- dworce PKP, 
- domy weselne, 
- imprezy plenerowe, 
- obiekty kultu religijnego. 

Czy telefon dyżurny w sprawie koronawirusa działa całą dobę? Czy są jakieś statystyki, jeśli chodzi o liczbę odebranych telefonów w sprawie koronawirusa? 

- Telefon kontaktowy w sprawie kwarantanny i zdrowia pod nr 222-500-115 jest obsługiwany przez infolinię, sprawy administracyjne w zakresie kwarantanny należy kierować na numery stacjonarne w godzinach urzędowania Stacji, tj. od godz. 7:25 do 15:00, natomiast telefon alarmowy jest przeznaczony do kontaktu dla osób, które są w kwarantannie, izolacji domowej i muszą skontaktować się z pracownikiem PSSE w Iławie w ważnej dla nich sprawie oraz innych osób, które muszą skontaktować się o każdej porze z pracownikiem PSSE w Iławie, np. innych pracowników PSSE z kraju, aby zgłosić np. zakażenie koronawirusem osób zamieszkujących nasz powiat, czy osób z kontaktu z przypadkiem potwierdzonym lub prawdopodobnym. Nie prowadzimy statystyki w zakresie odbieranych telefonów, faktem jest, że był okres, że interesanci zwracali uwagę na trudności z dodzwonieniem się do PSSE w Iławie – miało to miejsce szczególnie przed uruchomieniem infolinii. 

Z jakimi pytaniami, problemami najczęściej zgłaszają się ludzie? 

- Wachlarz pytań jest ogromy, można go podzielić na różne kategorie pytań np. związanych z wchodzącymi w życie przepisami prawnymi - wówczas odbieramy telefony od osób, które mają zamiar podróżować, wyjechać z lub przyjechać do naszego kraju, od pracodawców zatrudniających obcokrajowców, instytucji publicznych i przedsiębiorców, których dotykają ograniczenia, zakazy i nakazy wprowadzone w związku z trwającym w kraju stanem epidemii. Wiele rozmów prowadzimy z osobami pozostającymi w kwarantannie lub w izolacji. To jest trudna sytuacja dla nich, potrzebują wysłuchania i wparcia, na tyle, na ile to możliwe, pracownicy starają się im pomóc, wytłumaczyć lub podać numer telefonu do Ośrodka Pomocy Społecznej na terenie naszego powiatu, czy też np. psychologa. Bywają również i rozmowy telefoniczne mniej przyjemne dla nas - od osób bardzo roszczeniowych, wyrażających swoje niezadowolenie np. z naszej pracy, czy załatwiania spraw nie po myśli danej osoby, na szczęście jest ich znacznie mniej. Pracownicy Stacji muszą pracować, przestrzegając obowiązujących przepisów prawnych, a także zgodnie z opracowanymi wytycznymi i zaleceniami w okresie trwającego w RP stanu epidemii. 

Jak wygląda współpraca Sanepidu z samorządami w walce z koronawirusem? 

- W okresie uchylenia części ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wiele organów samorządowych występowało do PPIS w Iławie o zatwierdzanie opracowanych procedur lub przeprowadzenie badań przesiewowych personelu zatrudnionych w tych placówkach. 

Jak przebiega współpraca z Powiatowym Szpitalem im. Wł. Biegańskiego w Iławie? 

- W Powiatowym Szpitalu w Iławie zorganizowany został mobilny punkt poboru wymazów w kierunku koronawirusa SARS-CoV-2. Głównie współpracujemy na tej płaszczyźnie i współpraca układa się dobrze.

Koronawirus dominuje w świadomości społeczeństwa, ale Sanepid nie tylko tym tematem się zajmuje. Czy odnotowuje się przypadki innych groźnych chorób, m.in. boreliozy, zatrucia grzybami, itp.? 

- Tak, w dalszym ciągu odnotowuje się zachorowania na inne choroby zakaźne, salmonellozy, pokąsania przez zwierzęta osób, które są kwalifikowane do szczepień przeciwko wściekliźnie, jednak w okresie epidemii znacznie mniej odnotowuje się zgłoszeń zachorowań na boreliozę, w 2020 r. nie odnotowano zatrucia grzybami.

Czy odnotowuje się faktycznie niższe statystyki, jeśli chodzi o choroby układu pokarmowego, czy też tzw. chorób brudnych rąk, typu salmonella, o czym donoszą ogólnopolskie media? 

- W okresie od 1.01.2019 r. do 15.08.2019 r. odnotowano: 
- 8 przypadków zachorowań na salmonellozy, 
- 91 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, 
- 80 przypadków zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. 

W okresie od 1.01.2020 r. do 15.08.2020 r. odnotowano: 
- 14 przypadków zachorowań na salmonellozy, 
- 43 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, 
- 47 przypadków zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. 

Z porównania wynika, że ogólna liczba zachorowań w 2020 r. jest niższa w porównaniu z 2019 r., można sądzić, że jedną z przyczyn odnotowanego spadku zachorowań może być pozostawanie dzieci w domach w okresie roku szkolnego, spowodowane zdalnym nauczaniem i niefunkcjonowaniem przedszkoli, żłobków.

www.powiat-ilawski.pl 
(M. Rogatty)