Spotkanie odbyło się w formule online, co oznacza, że przedstawiciele miast, gmin i powiatów, przez które przebiegać będzie nowa droga, w tym przedstawiciele samorządów z terenu powiatu iławskiego, łączyli się zdalnie z pracownikami Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Nie przeszkodziło to jednak w zadawaniu pytań, czy dzieleniu się komentarzami na temat przedstawionych propozycji.

Zacznijmy jednak od początku. W tej chwili osoby podróżujące drogą krajową nr 16 w kierunku Olsztyna mogą obserwować, jak realizowane są prace na odcinku drogi ekspresowej S5 od Ornowa do Wirwajd. To kolejny i zarazem ostatni fragment powstającej obwodnicy Ostródy. Jego długość wyniesie 5 km. Odcinek ten zostanie połączony z drogą krajową nr 16 nowym skrzyżowaniem, które zlokalizowane będzie mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Wirwajdami a Samborowem. Inwestycja ma zostać ukończona do 2023 roku. Wspomniane skrzyżowanie oddalone będzie od granicy powiatu iławskiego jedynie o około 3,5 km. Do takiego odcinka zmniejszy się zatem odległość granicy powiatu od drogi ekspresowej S5. Co dalej?

Pytanie, w związku z przystąpieniem do opracowania przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad studium korytarzowego dla kolejnych odcinków trasy, brzmi: którędy poprowadzone zostaną kolejne odcinki trasy, w tym te biegnące przez teren powiatu iławskiego? Nie czekając na jakiekolwiek rozstrzygnięcia, większość samorządowców powiatu iławskiego już od ponad roku wspólnie zabiegała o to, by był to przebieg, który zabezpieczy potrzeby i umożliwi dalszy zrównoważony rozwój całego powiatu.

– Głównym założeniem naszej koncepcji jest poprowadzenie przebiegu nowej trasy mniej więcej po śladzie drogi krajowej nr 16, czyli przez sam środek powiatu – mówi Starosta Powiatu Iławskiego Bartosz Bielawski. – Odcinek tej trasy, który przebiegałby na południe od Iławy, pełniłby jednocześnie funkcję obwodnicy miasta – dodaje.  

Samorządowcy nie ograniczyli się tu do rozmów z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, ale weszli też w kontakt urzędnikami Komisji Europejskiej. Trzeba bowiem pamiętać, że budowa nowej drogi dofinansowana zostanie w dużej części ze środków europejskich. Podejmowano też rozmowy z Ministerstwem Infrastruktury, a mieszkańcy powiatu iławskiego o staraniach samorządów mogli usłyszeć przy okazji apeli, które w czerwcu 2019 roku wystosowały Rada Powiatu Iławskiego, Rada Miejska w Iławie, Rada Gminy Iława oraz Rada Miejska w Kisielicach. Radni apelowali w nim do premiera polskiego rządu o uwzględnienie koncepcji przebiegu korzystnej dla całego powiatu, ale też o jak najszybsze rozpoczęcie realizacji inwestycji. Co ważne, pierwszym organem, który wystosował apel i opowiedział się za takim przebiegiem drogi, był Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego, na czele którego stoi iławianka Bernadeta Hordejuk.

– W apelu wykazaliśmy, że budowa drogi S5 i uwzględnienie przebiegu przez środek powiatu iławskiego wpłynie na dynamiczny rozwój gospodarczy tej części regionu – informuje Bernadeta Hordejuk. – Zaapelowaliśmy do polskiego rządu o jak najszybsze podjęcie prac przygotowawczych – dodaje.

Pełną treść apelu sejmiku, podpisanego przez Bernadetę Hordejuk, publikowaliśmy w zeszłym roku. Sprawa przebiegu i budowy S5 stawała też na wszystkich wspólnych spotkaniach przedstawicieli samorządów powiatu iławskiego.

I w końcu, po wielu miesiącach prac i wielu miesiącach oczekiwań, ogłoszono w trakcie spotkania, które odbyło się 7 października, cztery warianty nowej trasy. Zaprezentował je dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Tomasz Żuchowski. Rozpoczął jednak od stwierdzenia, że potwierdzona została zasadność budowy drogi ekspresowej S5 na odcinku pomiędzy S7 i A1. Droga na pewno powstanie. Pytanie kiedy i w jakim przebiegu?

Wiadomo, że teraz, spośród czterech przedstawionych wariantów, wybrany zostanie jeden. Wybór optymalnego korytarza, a później wytyczenie przebiegu trasy poprzedzone zostanie konsultacjami z samorządami, przedsiębiorcami i z mieszkańcami.

W trakcie spotkania przedstawiono następujące koncepcje nowej trasy.

Korytarz 1 (różowy) obejmuje powiaty ostródzki, iławski, nowomiejski, grudziądzki, brodnicki, wąbrzeski i chełmiński. Jego długość to 89,9 km, przewiduje się budowę siedmiu węzłów. Szacowany całkowity koszt inwestycji w tym korytarzu to około 5,1 mld złotych.

Korytarz 2 (zielony) przebiega przez powiaty ostródzki, iławski, nowomiejski, brodnicki i grudziądzki. Jego długość to 90,9 km i również przewiduje budowę siedmiu węzłów. Szacowany całkowity koszt inwestycji w tym korytarzu to około 5,2 mld złotych.

Korytarz 3 (niebieski) obejmuje powiaty ostródzki, iławski, grudziądzki i miasto Grudziądz. Jego długość to 86,9 km i przewiduje budowę dziewięciu węzłów. Szacowany całkowity koszt inwestycji w tym korytarzu to około 6 mld złotych.

Korytarz 4 (brązowy) obejmuje powiaty ostródzki, iławski, nowomiejski, grudziądzki, świecki. Jego długość to 102,2 km i przewiduje budowę dziewięciu węzłów. Szacowany całkowity koszt inwestycji w tym korytarzu to około 7,2 mld złotych. W przypadku korytarza 4, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zakłada także możliwość alternatywnego zakończenia korytarza 4 w węźle Warlubie.

Przy wytyczaniu poszczególnych przebiegów brano pod uwagę między innymi ograniczenie ingerencji w istniejące skupiska zabudowań, ominięcie obszarów chronionych i cennych przyrodniczo, wykorzystanie rezerw w terenie pod budowę drogi oraz minimalizację liczby kolizji z istniejącą infrastrukturą, lasami czy ciekami wodnymi. Warianty poddano z kolei ocenie pod kątem czterech kryteriów: technicznym, ekonomicznym, środowiskowym, społecznym i sieciowym.

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria i założenia, najwyżej oceniony został przez ekspertów korytarz 1 (różowy). To przebieg, o który od samego początku zabiegali przedstawiciele większości samorządów z terenu powiatu iławskiego. Część jego przebiegu przez teren powiatu miałaby pełnić funkcję obwodnicy Iławy.

Odnotujmy dla pewnego porządku, że samorządy leżące na obszarze historycznej Ziemi Lubawskiej opowiedziały się w części za korytarzem 2 (zielonym).

W dyskusji nad przedstawionymi korytarzami udział wziął między innymi Starosta Powiatu Iławskiego Bartosz Bielawski.

– Cieszę się, że korytarz 1, o który zabiegaliśmy od samego początku, został najwyżej oceniony przez ekspertów – stwierdził starosta Bielawski podczas spotkania z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad. – Przebiega on przez sam środek powiatu, a zatem, z punktu widzenia równomiernego rozwoju całego powiatu, jest on najkorzystniejszy – dodał.

Z kolei Michał Młotek, przewodniczący Rady Miejskiej w Iławie zadał pytanie o terminy realizacji inwestycji. 

– Przebieg trasy jest ważny, ale równie ważny są też terminy rozpoczęcia budowy drogi. Czy na tym etapie znamy realny termin rozpoczęcia prac budowlanych? – zapytał.

Konkretne terminy nie padły, jednak w odpowiedzi dyrektor Tomasz Żuchowski stwierdził, że budowa drogi S5 na odcinku od Grudziądza do Ostródy to kwestia priorytetowa. W streszczeniu studium, które opublikowane zostało na stronie www.gddkia.gov.pl, pojawił się możliwy harmonogram przygotowania i realizacji inwestycji w postaci wykresu Gannta, a więc wykresu, który przedstawia poszczególne etapy realizacji projektu. Zakłada on, że zatwierdzenie programu inwestycji odbędzie się już w 2021 roku, wykonanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego na przełomie 2021 i 2022 roku, prace geologiczne w 2025 roku, przetarg na projektowanie i roboty budowlane ogłoszony zostanie w 2027 roku, a roboty budowlane rozpoczęłyby się już w 2029 roku.

Zaraz po spotkaniu z 7 października odbył się szereg spotkań i rozmów przedstawicieli samorządów z terenu powiatu. W ich wyniku wypracowane zostało jednolite stanowisko, które trafiło już do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. 

– Co ważne, stanowisko to poparły nie tylko samorządy powiatu iławskiego, Iławy i Kisielic, ale też Susza i Zalewa – informuje starosta Bartosz Bielawski. – Jeszcze w trakcie spotkania z przedstawicielami Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad korytarz 1 poparty został także przez Bogusława Fijasa, Wójta Gminy Ostróda. Niedawno wsparł nas również Andrzej Wiczkowski, Starosta Powiatu Ostródzkiego – dodaje.

We wspólnym stanowisku samorządowców zwrócono uwagę na następujące kwestie:

korytarz 1 jako jedyny przebiega przez 6 powiatów (ostródzki, iławski, nowomiejski, grudziądzki, brodnicki, wąbrzeski, chełmiński), podczas gdy pozostałe warianty przez 5 lub 4 powiaty;

• korytarz 1 zapewnia optymalny dostęp do drogi szybkiego ruchu dla wszystkich gmin z terenu powiatu iławskiego;
• budowa drogi w wariancie 1 to najniższy koszt całkowity inwestycji i najniższy koszt jednostkowy w przeliczeniu na 1 km;
• lokalizacja drogi ekspresowej S5 w bezpośrednim sąsiedztwie Iławy – największego węzła kolejowego w tym rejonie i największego ośrodka w przestrzeni pomiędzy Ostródą i Grudziądzem zapewni spójność transportu samochodowego z transportem kolejowym, która jest kluczowa dla prawidłowego układu komunikacyjnego tej części województwa;
• droga ekspresowa S5 zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie Iławy znacznie wpłynie na poprawę bezpieczeństwa w centrum miasta – spowoduje zmniejszenie ruchu tranzytowego głównie ciężarowego na kierunku obecnej drogi krajowej.

Samorządowcy deklarują dalsze działania zmierzające do budowy drogi w wariancie 1 oraz podejmowanie wszelkich aktywności, które doprowadziłyby do jak najszybszego rzeczywistego rozpoczęcia realizacji inwestycji. 

– Choć ten wariant, który jest dla nas najkorzystniejszy, ma dziś największe szanse na realizację, nie zamierzamy poprzestać w staraniach – mówi starosta Bartosz Bielawski. – Droga ekspresowa przebiegająca przez środek powiatu to dla nas absolutny priorytet!

Najkorzystniejszy dla całego powiatu jest korytarz 1. Przebiega on przez powiaty ostródzki, iławski, nowomiejski, grudziądzki, brodnicki, wąbrzeski, chełmiński. Jego długość to 89,9 km i przewiduje budowę siedmiu węzłów. Szacowany całkowity koszt inwestycji w tym korytarzu to około 5,1 mld złotych.

Wytypowane 4 korytarze to łącznie ok. 1 tys. km dróg. Korytarz to nie konkretny przebieg przyszłej trasy, a pas terenu o szerokości nawet kilku kilometrów.

Tekst: Życie Powiatu Iławskiego (www.powiat-ilawski.pl).
Publikacja Starostwa Powiatowego w Iławie.