Narodowy Program Szczepień  przeciwko COVID -19, jak sama nazwa wskazuje, jest projektem w pełni rządowym. Został wprowadzony Uchwałą nr 187/2020 Rady Ministrów z dnia 15.12.2020 r. w sprawie przyjęcia Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19. Za poprawność i efektywność dystrybucji szczepionek odpowiada Agencja Rezerw Materiałowych, która koordynuje cały proces oraz Główny Inspektor Sanitarny.

Jeszcze w grudniu 2020 r. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że tworzy mapę punktów szczepień w całej Polsce. Wyznaczono szpitale tzw. węzłowe, do których należy m.in.  Powiatowy Szpital im. Wł. Biegańskiego w Iławie, który znalazł się na tej mapie automatycznie. Następnie Ministerstwo Zdrowia zaprosiło inne podmioty medyczne do uzupełnienia mapy punktów szczepień dla całej populacji, takie jak: POZ (Podstawową Opiekę Medyczną), prywatne gabinety lekarskie, itd. Powiatowy Szpital w Iławie szczepi swój personel medyczny i niemedyczny oraz personel innych podmiotów leczniczych, aptek, na podstawie przesłanych przez te placówki list osób do szczepień. Ministerstwo Zdrowia przyjęło harmonogram szczepień, według którego w pierwszej kolejności szczepione są osoby najbardziej narażone na zakażenie, do których zaliczono pracowników sektora ochrony zdrowia.

Przypomnijmy, szczepienia odbywają się w czterech etapach:

• etap 0: pracownicy sektora ochrony zdrowia (w tym wykonujący indywidualną praktykę), domów pomocy społecznej i miejskich ośrodków pomocy społecznej oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych;
• etap I: pensjonariusze domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, osoby powyżej 60. roku życia w kolejności od najstarszych, służby mundurowe, nauczyciele;
• etap II: osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia, wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia, osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne;
• etap III: przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, powszechne szczepienia pozostałej części populacji dorosłej.

f

Szpitale węzłowe nie mają uprawnień do weryfikacji otrzymywanych list osób do szczepień

Bardzo dużo pytań i wątpliwości pojawia się w związku z samymi listami osób do zaszczepienia w ramach grupy 0. Za zebranie listy chętnych i uprawnionych osób do szczepienia odpowiada pracodawca danej placówki, np. właściciel apteki, a nie szpital węzłowy, który odpowiedzialny jest za realizację szczepień. Szpitale węzłowe nie mają żadnych uprawnień, aby weryfikować, sprawdzać, czy osoba umieszczona na liście jest uprawniona do szczepień w ramach grupy 0.

Szczepienia populacji, zamieszanie, którego być nie powinno

Do szczepień populacyjnych można zgłaszać się telefonicznie, osobiście bądź przez stronę internetową pacjent.gov.pl. Listy osób tworzą same punkty szczepień na podstawie zgłoszeń. Na dziś każdy punkt otrzymuje wyłącznie 30 dawek tygodniowo dla kilkuset osób chętnych się zaszczepić i może wyznaczyć terminy wyłącznie do końca marca. 

Dostawy szczepionek - trudna komunikacja z Agencją Rezerw Materiałowych

W przestrzeni publicznej pojawia się także kwestia samych dostaw szczepionek do punktów. Pomimo że szpitale węzłowe zamawiają szczepionki w terminach wskazanych przez Agencję Rezerw Materiałowych, to albo ich nie otrzymują w ogóle, albo otrzymują z dużym opóźnieniem. W związku z tym osoby zapisane na konkretny termin są informowane często z dnia na dzień, że szczepienie się nie odbędzie. Powyższa sytuacja powoduje niezadowolenie wśród zapisanych osób, które spada na szpital węzłowy. W chwili obecnej żaden szpital węzłowy nie jest pewny, czy i kiedy dostanie szczepionki, to powoduje ogromną dezorganizację pracy szpitala, który, aby zapewnić zespoły szczepiące, musi odpowiednio wcześniej ustalić grafiki pracy, przesunąć personel z innych komórek. Wszystkie te obowiązki zrzucono na zarządzających szpitalami węzłowymi.

Niemal 35-tysieczna Iława ma tylko dwa punkty szczepień

Sporo emocji budzi także sytuacja, że w samej Iławie, niemal 35-tysiecznym mieście, które stanowi około 1/3 całego powiatu pod względem zaludnienia, są jedynie dwa miejsca wyznaczone do szczepień: Powiatowy Szpital im. Wł. Biegańskiego w Iławie oraz Ośrodek Zdrowia Rodzina w Iławie. Mieszkańcy miasta i powiatu skarżą się, że to jest niewystarczające. Na ten stan rzeczy może odpowiedzieć jedynie Minister Zdrowia, który organizuje, nadzoruje i tworzy mapę  punktów szczepień do Narodowego Programu Szczepień.

Pokutuje tu na pewno zasada dobrowolnego zgłaszania się do przeprowadzania akcji szczepień, którą zaproponowało Ministerstwo Zdrowia. Przychodnie i gabinety zostały przez Ministerstwo Zdrowia jedynie zaproszone do udziału w programie szczepień, część nie wykazała chęci udziału w programie, do czego miały prawo. Zastanawiające jest szczególnie to, że w opracowanym właśnie przez Ministerstwo Narodowym Programie Szczepień wskazane jest, że miejscami realizacji szczepień miała być istniejąca sieć placówek medycznych w ramach POZ, uzupełniona o nowe mobilne i stacjonarne punkty szczepień. Rzeczywistość okazała się zgoła odmienna, a dostępność mieszkańców do szczepień  została ograniczona. Dziwi fakt, że można było szpitale włączyć automatycznie do mapy szczepień jako węzłowe, a nie można było tego samego schematu zastosować wobec przychodni rodzinnych, szczególnie, że ośrodki zdrowia są przygotowane od lat do szczepień, mają własne gabinety szczepień i przede wszystkim znają swoich pacjentów, którzy należą do ich przychodni, znają ich choroby przewlekłe, czy np. alergie na leki, co znacznie usprawniłoby kwalifikację pacjenta do szczepień.

Rola samorządów lokalnych zredukowana niemal do zera

Samorządy lokalne, czyli wojewódzkie, powiatowe i gminne zostały niemal kompletnie wyłączone z organizacji w Narodowym Programie Szczepień. W Programie uczestniczą jedynie częściowo samorządy gminne, których rola została zredukowana do organizacji transportu osób z trudnościami w poruszaniu się do punktów szczepień, co oczywiście czynią.

Przypomnijmy, zapisy na szczepienia rozpoczęły się 15 stycznia. Zapisu można dokonać poprzez Internetowe Konto Pacjenta, u swojego lekarza rodzinnego bądź w punkcie szczepień, a także dzwoniąc na bezpłatną i całodobową infolinię Narodowego Programu Szczepień – telefon 989. Rejestrując się na szczepienie, zostanie zaproponowany najbliższy punkt szczepień. Natomiast listę punktów można sprawdzić na https://www.gov.pl/web/szczepimysie/punkty-szczepien.

Bieżące informacje na temat przebiegu Narodowego Programu Szczepień znajdziecie Państwo w poniższym linku: https://www.gov.pl/web/szczepimysie/aktualnosc.

Publikacja Starostwa Powiatowego w Iławie.