W tym miesiącu przybliżymy Państwu działalność Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Ząbrowa. W przyszłym roku stowarzyszenie będzie obchodzić 25-lecie swojej działalności.

W roku 1998 zawiązała się grupa inicjatywna, charakteryzująca się wielką energią, pomysłowością i ogromną chęcią dokonania zmian w swojej miejscowości - w Ząbrowie. Komitet założycielski stanowili: Janusz Śliżewski, Roman Piotrkowski, Krzysztof Zieliński, Zbigniew Dominiczak oraz Roman Sykut. Funkcję prezesa stowarzyszenia objął Janusz Śliżewski. W tym roku przypada 24. rocznica działalności społecznej stowarzyszenia. Od roku 2018 funkcję prezesa pełni Danuta Śliżewska.

Robert Jankowski: Jak to się wszystko zaczęło?

Danuta Śliżewska: Pod koniec lat dziewięćdziesiątych zebrała się grupa osób, kolegów, przyjaciół, którzy uznali, że trzeba coś robić dla tej miejscowości, poprawić infrastrukturę. Mieliśmy świadomość, jak duże są potrzeby mieszkańców nie tylko Ząbrowa, ale całej gminy Iława. Wiedzieliśmy, że te wszystkie potrzeby nie mogą zostać zaspokojone w krótkim czasie. Przed zawiązaniem stowarzyszenia działaliśmy nieformalnie.

Decyzja, aby je założyć, spowodowana była tym, że jako formalnie działające stowarzyszenie będziemy mogli więcej, będziemy mogli starać się o środki zewnętrzne, dotacje, realizować projekty. Ułatwiało to również współpracę z samorządem, z urzędem gminy. Zwiększyło to naszą siłę przebicia. Bez tego moglibyśmy działać tylko nieformalnie, za własne środki, w czynie społecznym. Dlatego po dwóch latach nieformalnej działalności postanowiliśmy założyć nasze stowarzyszenie.

RJ: Pierwszym prezesem stowarzyszenia był pan Janusz Śliżewski?

JS: Tak, przez grupę inicjatywną został wysunięty na tę funkcję.

RJ: Jakie były Państwa pierwsze działania?

DŚ: Pierwsze nasze działania były spontaniczne i takie, które nie wymagały wkładu finansowego. Po prostu umawialiśmy się, braliśmy narzędzia, żeby coś uprzątnąć, naprawić, oczyścić, poprawić stan.

RJ: Jednym z pierwszych, większych inicjatyw była budowa chodnika w centrum wsi.

DŚ: Pierwszymi pracami społecznymi na rzecz naszej wsi była budowa chodnika na ulicy Kościelnej. Wiedzieliśmy, że na terenie gminy jest wiele innych potrzeb. My nie chcieliśmy czekać. W porozumieniu z gminą postanowiliśmy, że weźmiemy budowę chodnika na siebie. Dzięki zebranym środkom i wspólnej pracy powstał chodnik z kostki brukowej przy ulicy Kościelnej. W późniejszych latach, już we współpracy z gminą, zostały zbudowane chodniki przy cmentarzu i ulicy Lipowej. W realizacji tych inwestycji również aktywnie uczestniczyli mieszkańcy Ząbrowa. Wśród nich, oprócz mężczyzn, były również kobiety i młodzież. Chętnych do pomocy było czasami tak dużo, że dużą sztuką było zapewnienie wszystkim zajęcia.

RJ: Jesteście Państwo również inicjatorami powstania skwerku historii Ząbrowa z pamiątkowym kamieniem.

DŚ: Podczas jednego spotkania stowarzyszenia, w trakcie wyznaczania zadań na bieżący rok jeden z kolegów wspomniał, że jest taki obrośnięty mchem kamień, w takim nieposzanowanym miejscu, za budynkiem zlewni mleka. O tym większość z nas nawet nie wiedziała, że ten kamień w ogóle jest. To był pomysł kolegi Zdzisława Różyckiego, czy byśmy się tym nie zajęli. Na tym kamieniu był jakiś napis, kamień leżał w pokrzywach, słabo go było widać. Był to kamień postawiony przez Niemców, na pamiątkę 600-lecia Ząbrowa w 1924 roku oraz 100-lecia uwłaszczenia chłopów. Kamień pierwotnie był postawiony na rozdrożu, na obelisku. Zainteresowaliśmy się tym i uznaliśmy, że odrestaurujemy ten kamień, ale z wyznaczeniem nowego, godnego miejsca. Zastanawialiśmy się, jak to zrobimy i za jakie środki. Napisaliśmy projekt na realizację tego zadania do Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i otrzymaliśmy środki w wysokości około 2 tysięcy złotych. Wartość całego projektu wyniosła ok. 3 tysięcy złotych.

RJ: Spośród ostatnich zrealizowanych przez Państwa projektów był projekt pt. „Skwerek upamiętniający historię Ząbrowa”.

DŚ: W roku 2021 wygraliśmy konkurs grantowy „Działaj lokalnie 2021” pt. „Skwerek upamiętniający historię Ząbrowa”. Głównym celem projektu było tworzenie sztuki ludowej w celu upiększenia skwerku w centrum wsi. Skwerek ozdobiliśmy pięknymi rzeźbami wykonanymi przez rzeźbiarza pana Marka Kałużę. W warsztatach rzeźbiarskich prowadzonych przez rzeźbiarza brali udział członkowie wszystkich organizacji społecznych działających na terenie sołectwa Ząbrowo, którzy wykonali piękne płaskorzeźby. Na realizację tego projektu pozyskaliśmy środki z Akademii Rozwoju Filantropii realizującej program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Stowarzyszenia „Przystań” w Iławie, gminy Iława oraz rady sołeckiej.

RJ: Jesteście znani z otwartości na współpracę. Współpracujecie z gminą, sołtysem i radą sołecką, szkołą, parafią, kołem gospodyń wiejskich, gminnym ośrodkiem kultury, a także z lokalnym klubem sportowym Osa Ząbrowo. Przy powstawaniu boiska sportowego mieliście także swój udział.

DŚ: Największą inwestycją naszej organizacji był ogromny wkład przy budowie boiska wiejskiego, na którym obecnie grają piłkarze Klubu Sportowego „Osa Ząbrowo”. Prace przy budowie boiska, przy zagospodarowaniu obiektu zaangażowały wszystkich członków stowarzyszenia, rolników i wielu innych mieszkańców Ząbrowa. Budowa boiska była prowadzona etapami, a obecny efekt jest dumą naszej wsi.

RJ: Tam także odbywają się słynne „Ząbrowiady”.

DŚ: Od 2006 roku dla integracji mieszkańców Ząbrowa organizujemy festyn rodzinny „Ząbrowiada” pod patronatem Wójta Gminy Iława Krzysztofa Harmacińskiego. Festyn organizowany jest we współpracy z urzędem gminy, z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Lasecznie oraz z innymi organizacjami działającymi na terenie naszego sołectwa Ząbrowo, tj. Radą Sołecką Ząbrowa, Kołem Gospodyń Wiejskich w Ząbrowie, Ochotniczą Strażą Pożarną w Ząbrowie, Klubem Sportowym “Osa Ząbrowo”.

RJ: Jako stowarzyszenie uczestniczycie również w życiu szkoły.

DŚ: Współpracujemy ze Szkołą Podstawową w Ząbrowie, organizując turnieje w piłce siatkowej plażowej i w piłce nożnej o puchar dyrektora szkoły, turnieje dla uczniów z nagrodami np. gier planszowych, konkursy plastyczne, literackie, wiedzy o Ząbrowie, itd. Warto zaznaczyć, że boisko do piłki siatkowej plażowej zbudowali w czynie społecznym członkowie stowarzyszenia. Na ten cel również otrzymaliśmy dotację z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Na boisku odbywają się mecze w plażową piłkę siatkową w kategorii szkolnej, młodzieżowej i oldboys.

RJ: Współpracujecie także z parafią.

DŚ: Owszem. Wzięliśmy udział w konkursie organizowanym przez Episkopat Polski „Proboszcz Roku 2004”. Zgłosiliśmy do konkursu ówczesnego proboszcza ks. Henryka Rawskiego, który został jednym z jego dwunastu laureatów. To był nasz duży sukces i powód do dumy, bo konkurs był ogólnopolski, a jednym z laureatów został proboszcz z niedużej miejscowości.

RJ: W swojej działalności możecie Państwo liczyć na wsparcie samorządu, wójta gminy oraz radnych.

DŚ: Współpraca zarówno z wójtem Harmacińskim, jak i z radą gminy układa się bardzo dobrze. Zawsze możemy liczyć na wsparcie. Bardzo nam pomaga, że wśród swoich członków mamy radnych gminnych. To bardzo ułatwia nam działalność.

RJ: Jakie jest stowarzyszenie obecnie?

DŚ: Obecnie w skład stowarzyszenia wchodzi 18 osób. Wśród nich są również młode osoby, które „zarażamy” społeczną pracą na rzecz lokalnej społeczności. Zależy nam, aby była kontynuacja naszej działalności w przyszłości. Stowarzyszenie w swojej działalności dba o tradycję i historię Ząbrowa. Aktywny udział mieszkańców w realizację projektów kształtuje poczucie tożsamości i przywiązanie do miejsca, w którym żyjemy. Za to wielkie zaangażowanie serdecznie mieszkańcom dziękujemy.

RJ: Jakie macie Państwo plany na przyszłość, co jeszcze chcielibyście zrobić?

DŚ: Przygotowujemy się do organizacji obchodów 700-lecia Ząbrowa, które odbędzie się 2024 roku, piszemy projekt „Warsztaty garncarskie”, podczas których nauczymy się robić wazony, kubki, ale najważniejszym efektem będzie zrobienie przeznaczonych na skwerek donic, w których posadzimy kwiaty. Tam również odbędzie się wspomniana uroczystość 700-lecia Ząbrowa.

RJ: Czego mogę Państwu życzyć?

DŚ: Żeby młodzi ludzie kontynuowali nasze dzieło, żeby interesowali się kulturą i tradycją Ząbrowa, żeby była kontynuacja naszej pracy społecznej.

RJ: W imieniu Wójta Gminy Iława Krzysztofa Harmacińskiego tego Państwu życzę. Dziękuję za rozmowę.

Wiersz o Ząbrowie

Piękna jest nasza wieś
najpiękniejsza na świecie,
piękniejszej od Ząbrowa
nigdzie nie znajdziecie.
Gdy zboża naszych pól
kołyszą się na wietrze,
bije od nich woń piękna
i czyściutkie powietrze.
Tu moje dzieciństwo pachniało wiosną.
Tu moje życie przebiega radośnie.
Gdy byłam dzieckiem,
biegłam nad rzeczkę Osę
i tam siadałam na kładeczce.
Potem pluskałam nóżkami w wodzie
i kąpałam w czystej wodzie.
Latem biegałam po łące
i łapałam nisko latające chrabąszcze.
Najbardziej wesoło było po deszczu,
jak z dzieciakami na podwórku
taplaliśmy się w błocie, robiliśmy borowe tamy
i mocno błotem byliśmy wymazani.
Można by jeszcze długo
wspominać dawne dzieje,
ale drogie koleżanki i drodzy koledzy przyznacie,
że Ząbrowo to nasza mała ojczyzna,
w której chcemy być i długo, długo żyć.

Autor: Danuta Śliżewska.

Opracował na podstawie materiałów Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Ząbrowa Robert Jankowski, UG Iława.