Właśnie to jest główna przyczyna podtopień. Woda „uciekająca” z Iławki, przez groblę stanowiącą północny brzeg rzeki (na wysokości obwodnicy miasta), przelewa się do kanału łączącego ją z jeziorem Łabędź. Dla formalności – kanał ten nazwano rzeką Tynwałd.

Dziurawa grobla to nie tylko zalane tereny, ale także obniżenie lustra wody w rzece oraz (co ważne dla Iławy i jej turystyki) w jeziorze Jeziorak. A to już wpływa na ograniczenie swobodnej żeglugi i uprawianie sportów wodnych, co też zaznacza burmistrz Dawid Kopaczewski w piśmie przesłanym do Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej „Wody Polskie” (całe pismo poniżej, podobnie jak odpowiedź Anny Markowskiej, zastępcy dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, Zarząd Zlewni w Toruniu).

Rok 2017, droga w Nowej Wsi tuż przy tzw. rzece Tynwałd. Fot. Piotr Karczewski

Problem ten opisywany był przez lokalne media, także przez nas, zwłaszcza w momencie występowania podtopień. Postanowiliśmy jednak sprawdzić, czy temat ten jest aktualny, czyli – czy grobla dalej przecieka.

Okazało się, że niestety przecieki – i to całkiem spore – wciąż występują w tym miejscu. Jadąc tzw. obwodnicą północną Iławy (aleja Jana Pawła II) można to zobaczyć bezpośrednio z ulicy. Poniżej zdjęcia oraz nagranie wideo.

Bobry, urbanizacja i osiadanie gruntów

O opinię w tej sprawie poprosiliśmy Bogusława Pinkiewicza z zespołu komunikacji społecznej i edukacji wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego "Wody Polskie" i Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku, pod który podlega Pojezierze Iławskie.

- Obserwowane przelewanie wody z rzeki Iławki do rzeki Tynwałd występuje od kilku lat cyklicznie. Podstawowym powodem takiego stanu rzeczy jest obecność bobrów, które wykonały w ostatnich latach dużo nor w korycie Iławki

- informuje Bogusław Pinkiewicz.

- Kolejnymi powodami jest osiadanie gruntów przyległych do brzegu Iławki oraz rozbudowa miasta Iława i Nowej Wsi, przez co poszerzyły się nadmiernie tereny nieprzepuszczalne w dorzeczu rzeki Tynwałd. Zwiększyło to spływy do koryta rzeki deszczówki podczas opadów. Wszystkie te czynniki łącznie powodują zalewanie terenów wzdłuż rzeki Tynwałd

- dodaje Pinkiewicz.

Widok na zalane tereny w okolicach Nowej Wsi. Fot. Czytelnik

RZGW problem występujący w Iławie zauważył już kilka dekad temu.

- Sytuacja nasila się od lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy zaczęła gwałtownie przyrastać populacja bobrów. Wody Polskie, mając na uwadze powagę sytuacji, ujęły w planach inwestycyjnych regulację koryta Iławki, obecnie trwają prace nad pozyskaniem środków na ten cel

- tłumaczy Pinkiewicz.

Z ratusza do Wód Polskich i w drugą stronę

Urząd Miasta Iława doskonale zdaje sobie sprawę z problemu i powagi sytuacji. Urzędnicy z ratusza przy ul. Niepodległości już kilkukrotnie alarmowali o tej sytuacji oraz prosili o pomoc w tej ważnej kwestii, posiłkując się zresztą materiałami foto i wideo lokalnych mediów – na zdjęciach i nagraniach dobrze widać, gdzie i w jaki sposób woda z Iławki przecieka przez groblę i leci do rzeki Tynwałd.

24 stycznia tego roku burmistrz Iławy Dawid Kopaczewski wysłał pismo w tej sprawie do „Wód Polskich”. Czytamy w nim (pismo otrzymane z UM Iława publikujemy w całości):

„Zwracam się z prośbą o podjęcie pilnych działań mających na celu skuteczne uniemożliwienie niekontrolowanego przepływu wody z rzeki Iławki do rzeki Tynwałd, na terenie miasta Iławy (dz. ew. nr 9, 6/6, 7/1, 7/2 obręb 0010 m. Iławy, nr 56 obręb 0003 m. Iławy).

Powstały liczne zatory i korytarze, przez które woda z rzeki Iławki ucieka do rzeki Tynwałd, czego konsekwencją jest drastyczne obniżenie poziomu wody w jeziorze Jeziorak, uniemożliwiające swobodną żeglugę i uprawianie sportów wodnych. Powyższe skutkuje również tym, że w okolicy rzeki Tynwałd i jeziora Łabędź następuje niekontrolowany przepływ wody powodując zalewanie gruntów i lokalne podtopienia. Jest to niepokojące zjawisko, z uwagi na to, że w okolicy ul. Łąkowej powstało kilka nowych domów jednorodzinnych, które mogą zostać zalane w przypadku braku podjęcia jakichkolwiek działań.

Sytuacja, z którą borykamy się od wielu lat, staje się bardzo niepokojąca dla mieszkańców Iławy, którzy obawiają się o podtopienia swoich nieruchomości, zabudowań, zniszczenie infrastruktury.

Nadmierny przepływ wody może spowodować powodzie w obszarach, które nie są do tego przygotowane. Zalewanie terenów rolniczych, miejskich i innych obszarów może prowadzić do zniszczeń infrastruktury, strat w uprawach rolnych, a także zagrożenia dla ludzi i zwierząt. Ponadto gwałtowny przepływ wody może prowadzić do erozji brzegów rzek i strumieni, zmieniać krajobraz, niszczyć roślinność, a nawet wpływać na jakość wód. Przesuwająca się woda przenosi ze sobą różne substancje chemiczne, odpady i zanieczyszczenia z obszarów, które zostały zalane. To może prowadzić do skażenia wód i negatywnego wpływu na środowisko.

Zdając sobie sprawę z powagi sytuacji dotyczącej problemów związanych z niekontrolowanym przepływem wody z rzeki Iławki do rzeki Tynwałd oraz związanych z tym zagrożeń dla mieszkańców i lokalnej infrastruktury, prosimy o pilne i natychmiastowe podjęcie działań mających na celu rozwiązanie powyższego problemu i poinformowanie tut. organu o zastosowanych środkach zaradczych.

Z poważaniem,

Burmistrz Miasta Iławy, Dawid Kopaczewski”

Na 4 marca 2024 datowana jest korespondencja zwrotna. Na pismo burmistrza Kopaczewskiego odpowiedziała Anna Markowska, zastępca dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, Zarząd Zlewni w Toruniu.

„Dotyczy: przedostawania się wody z rzeki Iławki do rzeki Tynwałd na terenie miasta Iławy.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni w Toruniu w odniesieniu do pisma z dnia 24.01.2024 znak UMK.604.1.7.2024, przekazanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku pismem G.RPU.502.23.2024 z dnia 06.02.2024, dotyczącego przedostawania się wody z rzeki Iławki do rzeki Tynwałd na terenie miasta Iławy informuje, iż na rok bieżący tutejszy Zarząd zaplanował zlecenie wykonania dokumentacji niezbędnej do szczegółowego rozpoznania i wykonania robót zabezpieczających i ograniczających przepływ wody do cieku Tynwałd.

Dotychczas poczynione działania i pomiary wskazują, iż bezpośrednią przyczyną przedostawania się wód rzeki Iławki do rzeki Tynwałd jest działalność bobrów. W związku z powyższym tutejszy zarząd wystąpił do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonywanie czynności zabronionych w stosunku do zwierząt gatunków objętych ochroną, a także na podstawie art. 118 ust. 1 Ustawy o Ochronie Przyrody, dokonano zgłoszenia prowadzenia działań wymienionych w art. 227 ust. 3 ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r., związanych z utrzymywaniem publicznych śródlądowych wód powierzchniowych.

Jednocześnie wobec opisanych problemów dotyczących terenów zlokalizowanych w okolicy jeziora Łabędź oraz rzeki Tynwałd zaznaczyć należy, iż czynnikiem potęgującym wskazane zjawiska jest także postępująca zabudowa doliny rzecznej, podwyższanie terenu działek budowlanych co może prowadzić do zakłócenia bądź zmiany stosunków wodnych na analizowanym obszarze.

Z poważaniem,

Anna Markowska”

Od tamtej pory minęło prawie osiem miesięcy. Sprawdzamy zatem, czy coś się ruszyło w tej sprawie.

Temat Iławki – póki co – odłożony w czasie

Jak się okazuje, rzeczywiście - na ten rok Zarząd Zlewni w Toruniu miał zaplanowane zlecenie wykonania dokumentacji niezbędnej do szczegółowego rozpoznania i wykonania robót zabezpieczających i ograniczających przepływ wody do cieku Tynwałd. Niestety, jak się dowiedzieliśmy w Toruniu - pojawiły się inne, pilniejsze sprawy i problemy, którymi Zarząd musiał się zająć w pierwszej kolejności.

Niemniej jednak, jak usłyszeliśmy w środę od rzecznika Bogusława Pinkiewicza, w Toruniu na pewno nie zapomniano o Iławce, przeciekającej grobli, piśmie od burmistrza Dawida Kopaczewskiego itd. Zarząd Zlewni ma się zająć tym problemem, a w planach jest montaż ścianki szczelnej, która spowodowałby zatrzymanie zjawiska przeciekania wody przez nieszczelną groblę.

Pozostaje nam zatem na razie obserwowanie poziomu Jezioraka, Iławki, przelatującej przez groblę wody i nadzieja, że jednak już nie dojdzie do podtopień, takich jak choćby w 2017 roku.

Aktualności Iława

zico

kontakt@infoilawa.pl