W książce znajdziemy wspomnienia osób związanych z Iławą i Powiatem Iławskim, które doświadczyły wojny jako dzieci. Były wówczas osobami małoletnimi, które do dnia 08.05.1945 r. nie ukończyły 18 lat i jako niepełnoletnie osoby były niewinnymi ofiarami zbrodniczej napaści na Polskę hitlerowskich Niemiec i związku sowieckiego w 1939 roku.

Prezentując Państwu  książkę i słowo wstępne prezesa Stowarzyszenia, Antoniego Kwaśniewskiego, rozpoczynamy  tym samym cykl artykułów – wspomnień, które systematycznie będą pojawiały się na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Iławie www.powiat-ilawski.pl oraz na łamach miesięcznika „Życie Powiatu Iławskiego”, które ukazuje się zawsze w ostatni piątek miesiąca.  Na przedruk wspomnień zgodę wyraził prezes Stowarzyszenia Antoni Kwaśniewski.

A wspominają Dzieci Wojny:

– Irena Abramowska,
– Adam Barański,
– Leokadia Brzostek,
– Genowefa Cebeniak,
– Irena Cieślik,
– Anna Dąbrowska,
– Alfons Mikołaj Dmochewicz,
– Ryszard Gronkiewicz,
– Ireneusz Lech Hering,
– Danuta Maria Jankowska,
– Bronisława Krotowska,
– Wanda Lepczyńska,
– Elżbieta Lewandowska,
– Aniela Łupaczewska,
– Alojzy Michał Łupaczewski,
– Edmund Karol Maliszewski,
– Bernadeta Mroczkowska,
– Krystyna Ogrodowczyk,
– Antonina Pałys,
– Jan Paukszto,
– Władysław Podgórski,
– Eugeniusz Samoszuk,
– Zenona Suwińska,
– Ryszard Trusz,
– Marian Wysocki,
– Antoni Kwaśniewski.

Słowo wstępne do książki:

Dzieci Wojny to grupa społeczna ciężko doświadczona przez II wojnę światową i przez te doświadczenia żyjąca do dziś z nieopisanym bólem. Cierpienia fizyczne, głód, choroby, rany w czasie niemieckiej okupacji są często nieuleczalne i zostały z nami na całe życie. Odłamki bomb, pocisków, kawałki metalu w wielu nas utkwiły tak, że nie można ich było usunąć. Ciężkie choroby, głód i brak witamin odcisnęły straszliwe piętno na naszym całym życiu, znacząco ograniczając nasze możliwości, życiowe szanse i przyjemność z życia.

Jednak to rany psychiczne są najtrudniejsze. Dzieci czasu wojny nie miały spokoju. Nasze życie wypełniał codziennie lęk, smutek, rozpacz, nieukojone łzy ciekły po naszych twarzach przez długich sześć lat wojny. Wielu z nas stało się sierotami, rodzice i rodziny zginęły od niemieckich kul za to jedynie, że byli Polakami. Wiele z naszych sióstr i braci nie doczekało pokoju. Zamiast bawić się, musieli pracować w obozach takich jak w Łodzi i Lubawie.

Okupant nie znał miłosierdzia dla polskich dzieci, które w wieku kilku lat trafiały do obozów pracy i koncentracyjnych po śmierć. Pozostawały sieroty, kryjące się w piwnicach zrujnowanych domów, w ciemnościach, czekając na ratunek, który nie przychodził. Głód, brak wody, ciepła zabił wielu z nas. Czym zawiniliśmy? Lęk pozostał w nas i nikt nie może tego ukoić. Łzy, choć wyschły, pozostawiły na naszych policzkach ślad na całe życie. Jesteśmy Dziećmi Wojny – ofiarami, które nie mogły się bronić, które bezsilnie patrzyły na śmierć rodzin, które doznały niezawinionych krzywd. Nie było święta od mordowania, śmierci, pożarów, poparzeń, głodu, zimna, wilgoci piwnic, chorób i płaczu.

Ze wschodu zamiast ratunku przyszedł wróg. Rosjanie, zamiast przynieść pokój, przyszli po polską krew. Niemcy przez długich sześć lat wojny zabrali nam dzieciństwo, a często wykrzywili całe życie jak drzewo, które w młodości złamane nie urośnie proste. Tak i nam różnie się w życiu układało – zahartowani wojną, straciliśmy najlepsze lata życia, do których wraca się wspomnieniami. My do lat wojny nie chcemy wracać, one wracają do nas w bólu, w powracającym lęku, w chorobach.

Te czasy minęły, ale pamięć o nich nie może przeminąć. Dzisiejsi młodzi ludzie muszą pamiętać o tych straszliwych dniach wojny po to, by nigdy nie wróciły. By dzieci mogły się bawić w pokoju, bez głodu i strachu o życie. Chcemy, by pamiętano o nas, by wojna  nigdy nie wróciła i nigdy nie zabrała już żadnym dzieciom dzieciństwa. To było nasze zadanie i to nam się udało. Świat nie zaznał wojny przez ostatnie dziesiątki lat.

Ta książka ma przypominać młodzieży, naszym dzieciom, wnukom i prawnukom o naszym dzieciństwie, by ich było inne. Ma przypominać o tym, skąd jesteśmy i czego doświadczyliśmy. Ma też być świadectwem krzywd, które do dziś nie zostały zadośćuczynione przez sprawców wojny. Do dziś Niemcy milczą w sprawie naszych krzywd. Być może nie doczekamy sprawiedliwości, wielu z nas żyje w biedzie ze skromnych rent i emerytur, dzieląc pieniądze między lekarstwa, jedzenie i rachunki. Nasi oprawcy dostają wysokie emerytury wojskowe i urzędowe. Nie doznali głodu i krzywd w dzieciństwie, a ich starość jest lepsza od naszej.

Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do wydania tej książki. Panu burmistrzowi Iławy Dawidowi Kopaczewskiemu, przewodniczącemu Rady Miasta Iławy Michałowi Młotkowi, wójtowi gminy Iława Krzysztofowi Harmacińskiemu i instytucjom samorządowym i państwowym, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie, Ogólnopolskiemu Zespołowi Koordynacji ds. Dzieci Wojny i Panu Augustynowi Wiernickiemu.

Antoni Kwaśniewski, Iława 25.02.2021 r.

12 książek dla chętnych

Dla mieszkańców Powiatu Iławskiego mamy do dyspozycji 12 książek (nieodpłatnie), które są do odebrania w pokoju 119 Starostwa Powiatowego w Iławie. Zapraszamy osoby zainteresowane od poniedziałku do piątku, w godz. 7:15-15:15. Kontakt w sprawie książki: 89 649 07 06.

12 egzemplarzy książki jest do dyspozycji mieszkańców Powiatu Iławskiego nieodpłatnie.

Iława, Cmentarz Komunalny,  82. rocznica wybuchu II wojny światowej – uczestnicy uroczystości, m.in. członkowie Stowarzyszenia Dzieci Wojny.

www.powiat-ilawski.pl 
Fot. M. Rogatty.